Observatie: Van Ondernemersdilemma tot Strategisch Geselecteerde, ‘Mumbai Proof’ Hubs

 

Op 12 november 2025 kwamen onderzoekers, ondernemers en overheden samen in het U-Park Hotel op de campus van de Universiteit Twente in Enschede voor de tweede editie van de Smart Energy Hubs Conferentie. Wat een voortreffelijk georganiseerd congres, mogelijk gemaakt door de samenwerking van onder andere Saxion University of Applied Sciences, de Universiteit Twente en Smart Energy Hubs Oost Nederland!

De dag leerde ons dat we het energiesysteem als één geheel moeten zien (Professor Lund), maar ook dat niet elke hub een economische no-brainer is (CE Delft). Terwijl de praktijk nog achterloopt op de potentie (het cruciale ondernemersperspectief), is de strategische koers gezet: we moeten ons energiesysteem ‘Mumbai Proof’ maken. Dit betekent: decentrale nodes die zelfs in ‘chaotische’ omstandigheden snel en veerkrachtig kunnen opereren (Aditya Pappu). De conclusie: Hubs zijn strategisch onmisbaar, maar we moeten selectief zijn over welke hubs we bouwen.

---

 

1. De Holistische Blik: Voorbij de Meterkast

 

De fundamentele boodschap van het congres was de noodzaak van een integrale benadering. Professor Henrik Lund (van Aalborg University) betoogde op erudiete wijze dat het energiesysteem van de toekomst – inclusief E-hubs – altijd vanuit de totale energiebehoefte bekeken moet worden. Door elektriciteit, warmte, koude, en andere energiedragers als één geheel te beschouwen, kan de meest optimale en duurzame oplossing verkregen worden. Dit holistische perspectief is essentieel voor het realiseren van de volle potentie van een Smart Energy Hub.

 

2. De Potentie vs. De Realiteit: Waar is de Ondernemer?

 

Hoewel de visionaire blik overheerste, was er ook een nuchtere realiteitszin. E-hubs kennen al een handvol prachtige, tastbare voorbeelden, zoals het aantrekkelijke Strandnet Scheveningen en de hubs in Ecofactorij.

Toch duurt het met een geschatte potentie van circa 2.500 E-hubs in Nederland nog even voordat we die potentie waarmaken. Mijn persoonlijke observatie is dat de why nog te vaak vanuit het technisch netbeheerder-oogpunt wordt benaderd, en te weinig vanuit het perspectief van de ondernemer. Een ondernemer heeft behoefte aan flexibiliteit en weet niet zeker hoe zijn energievraag zich de komende 5-10 jaar ontwikkelt. Hij wordt echter gevraagd zich te committeren aan vaste, langdurige contracten. Dit, nog los van de bekende split-incentive problematiek tussen huurder en eigenaar. Juist dit cruciale ondernemersperspectief miste ik op dit voor de rest uitstekend georganiseerde congres.

 

3. Praktische Oplossingen: De Blauwdruk en de Data-Puzzel

 

Er werd ook volop aandacht besteed aan de praktische stappen om hubs van de grond te krijgen:

• Standaarden en Systemen: Een mooie presentatie van Elaad.nl gaf inzicht in het ontstaan van standaarden en een ‘blueprint’ voor hoe technische systemen binnen een hub effectief kunnen samenwerken.

• De Data Behoefte: Witteveen+Bos hield een vurig pleidooi voor de noodzaak van meer makkelijk verkrijgbare data en gemakkelijk toegankelijke tools. Dit is een pijnpunt waar wij als SmartDodos direct een oplossing voor hebben. Met ons platform kunnen we, met slechts één machtiging van de gebruiker, meetdata ophalen en deze direct tonen in een simulatietool voor smart E-hubs. Dit versnelt de businesscase-ontwikkeling enorm. Wat nog mist is de data van de netbeheerders over ringen, iets waar nog actief voor gelobbyd moet worden en toch met toestemming van de gebruiker vrijgegeven zou moeten kunnen worden.

• Waterstof: Waterstof heeft zijn duidelijke plaats, vooral in een holistische context voor onder andere industriële hoogtemperatuurprocessen.

 

4. De Economische Filter: Zijn Alle Hubs De Moeite Waard?

 

Een van de winnaars van de beste presentatie op het congres was Lucas van Cappellen van CE Delft. Hij presenteerde de doorrekening van de Societal Cost-Benefit Analysis (SCBA) van energiehubs, waarbij verschillende typen hubs werden geclassificeerd.

Zijn nuchtere conclusie: niet alle energiehubs hebben een positieve cost-benefit. Dit komt onder andere door relatief hoge organisatiekosten en het feit dat bepaalde oplossingen ook door individuele aanpak kunnen worden bereikt. Zijn aanbeveling was dan ook: “Energyhubs are congestion-driven coming years; we need to look for the potential after congestion as well.”

Persoonlijk ben ik het hier roerend mee eens. De focus moet liggen op hoe HUB’s passen in het energiesysteem van de toekomst en daar een blijvende, strategische rol spelen, en niet alleen een tijdelijke oplossing zijn voor netcongestie.

 

5. De Strategische Kern: ‘Mumbai Proof’ en Decentrale Nodes

 

De meest verrassende inzichten kwam van bijna-doctor Pappu (PHD student in afrondende fase,  Universiteit Twente). Hij gaf een wiskundige onderbouwing voor hoe je een energiesysteem ‘Mumbai proof’ maakt: een systeem dat snel genoeg kan reageren in de ‘chaos’ van een decentrale energiemarkt zonder centrale coördinatie. De verrassende conclusie was dat centrale coördinatie te traag kan zijn. Dit inzicht is strategisch van onschatbare waarde om ons huidige centrale systeem daadwerkelijk te kunnen transformeren naar een veerkrachtig, decentraal netwerk.

Mijn observatie is dat Energie Hubs Cruciaal zijn in deze transformatie. In een decentraal energiesysteem van de toekomst heb je decentrale, ‘zelfsturende nodes’ nodig. Dit zijn de E-hubs. Ze zijn in het huidige, nog centrale systeem, nog niet direct noodzakelijk, maar strategisch onmisbaar voor de transitie.

 

Conclusie: Strategisch Relevant en Selectief Bouwen

 

Het congres van Smart Energy Hubs 2025 in Enschede bevestigde dat de transformatie naar Smart Energy Hubs stap voor stap gaat, met mooie cases en de ontwikkeling van noodzakelijke standaarden. Maar de belangrijkste strategische les is tweeledig: de hub is de cruciale decentrale node voor de toekomst die we moeten ‘Mumbai-ficeren’, maar we moeten selectief zijn en de businesscase van elke hub kritisch bekijken, zoals CE Delft ons leerde.

Hartelijk dank aan de organisatoren, Saxion University of Applied Sciences, de Universiteit Twente en Smart Energy Hubs Oost Nederland, en alle sprekers voor dit voortreffelijke en inspirerende congres! Wij bij SmartDodos kijken ernaar uit om als kennispartner een actieve rol te spelen in het aanjagen van de écht rendabele en strategisch relevante E-hubs van de toekomst.

Deel dit blog als jij ook gelooft dat de toekomst van energie decentraal, intelligent én economisch doordacht is!

SmartDodos – Jouw partner voor blijvend succes in de energietransitie.

Wil je meer weten over onze kwaliteitsaanpak of de nieuwste features? Neem contact op of log in op je SmartDodos omgeving en ervaar het zelf!